Urazy czaszkowo – mózgowe powstają w wyniku bezpośredniego urazu na czaszkę. W ogólnej klasyfikacji wyróżniamy urazy o charakterze otwartym (uraz ostrym przedmiotem, postrzał) i zamkniętym (uderzenie w głowę lub głową). Cechą charakterystyczną tych urazów jest to, że dochodzi do nich wskutek oddziaływania pewnej siły lub bodźca zewnętrznego.
Najczęstszymi przyczynami wystąpienia tych groźnych, czasami wręcz śmiertelnych urazów bywają:
- wypadki komunikacyjne,
- upadki z dużych wysokości lub w wyniku utraty przytomności,
- nieprawidłowa obsługa maszyn i urządzeń mechanicznych,
- pobicia,
- inne czynniki, w których następuje urazowe oddziaływanie na głowę.
Objawy i rozpoznanie urazów czaszkowo-mózgowych
Objawem niezależnym od doznanego rodzaju urazu jest to, że zdecydowana większość z nich objawia się wstrząśnieniem mózgu. Objaw ten jest bardzo często poparty utratą przytomności przez osobę poszkodowaną. Czas trwania utraty przytomności bywa zależny od siły doznanego urazu lub wstrząsu i może wynosić od kilku sekund do kilkunastu minut.
Poza możliwością wystąpienia bezpośrednich następstw urazu, mogą one również wywoływać późniejsze następstwa psychiczne chociażby te w rodzaju otępienia. Jednym ze skutków doznanego urazu czaszkowo – mózgowego mogą być również nerwice pourazowe. Dlatego też w przypadku tego rodzaju urazów nie może być mowy o zależności siły urazu na jego późniejsze następstwa. Czasami niegroźnie wyglądający uraz może być przyczyną rozwoju groźnej choroby lub wystąpienia niepełnosprawności.
Właśnie, dlatego też praktycznie w każdym z przypadków stosuje się obserwację pacjenta. Wskazane jest też jak najszybsze przeprowadzenie badania klinicznego popartego niejednokrotnie badaniem metodą neuroobrazowania. Chory może wymagać leczenia typowo farmakologicznego lub nawet operacyjnego, popartego późniejszym procesem rehabilitacji.
Rehabilitacja i przywracanie sprawności
Program rehabilitacji po doznaniu powyższego urazu rozkłada się na trzy podstawowego rodzaju okresy:
- rehabilitacja przy łóżku chorego, w której znajdują zastosowanie ćwiczenia bierne i oddechowe,
- rehabilitacja szpitalna, wdrożenie programu ćwiczeń biernych, czynnych oraz z wykorzystaniem przyrządów i zaopatrzenia ortopedycznego wspieranych fizykoterapią,
- rehabilitacja poszpitalna, współpraca i wsparcie ze strony kilku specjalistów z różnych dziedzin medycznych i poradni rehabilitacyjnej.